«Σοφία Βέμπο …σε θυμάμαι»,

της Τάνιας Χαροκόπου στο Θέατρο Χυτήριο.

Η τραγουδίστρια της νίκης, Σοφία Βέμπο

Στην πρώτη γραμμή του πολέμου βρίσκεται η γυναίκα θρύλος Σοφία Βέμπο και σαν άλλος τσολιάς φωνάζει  «αέρα» εμψυχώνοντας τους μαχητές της ελευθερίας. 

H Σοφία Βέμπο στο θέατρο Χυτήριο είναι σαν να ξαναγεννήθηκε . Για κάποιους νεώτερους η γυναίκα θρύλος καθιερώνεται στη μνήμη  ενώ για κάποιους λίγο μεγαλύτερους ξαναζωντανεύει, αποκαλύπτοντας την ανθρώπινη οπτική της, τη νατουραλιστική. Στο πρόσωπο της εξαιρετικής Γεωργίας Ζώη αποτυπώνεται η θρυλική μορφή της Σοφίας Βέμπο, η γυναίκα που βρίσκεται πίσω από το τεράστιο όνομα με τα φωτεινά γράμματα που δεν σβήνουν ποτέ.  Η ερωτική και η πατριωτική πλευρά σμίγουν στο ίδιο πρόσωπο και τα αποκαλυπτήρια είναι εκθαμβωτικά.

Με εύληπτο, παιγνιώδη τρόπο ο σκηνοθέτης Μενέλαος Τζαβέλας αποκαλύπτει τι γίνεται για τη γυναίκα πίσω από το γυαλί , τη γυναίκα εκείνη που φτάνει σε μία ώριμη ηλικία και έχει ζήσει στο πετσί της όλη την επιτυχία και ξαφνικά γεύεται στα ύστερα της χρόνια το σβήσιμο της οθόνης. Μιας οθόνης που την λάτρεψε και την έφτασε ως τα αστέρια. Εκείνη τη γυναίκα θρύλο που τραγουδούσε για τους φαντάρους «Παιδιά της Ελλάδος παιδιά» και οικοδομούσε με τα τραγούδια της τον επαναστατικό τους ψυχισμό σκαλί σκαλί ως το τέλος της ζωής της. Μια γυναίκα ταγμένη στο Ναό της Ελλάδας και στην ομοψυχία και γενναιοδωρία της ελληνικής καρδιάς.

Η «Τραγουδίστρια της Νίκης» του 40 ψυχογραφείται και ψυχαναλύεται με έναν τρόπο δυναμικό, σαν να συνομιλεί η ίδια με το alter ego της. Σαν να του απευθύνει η ίδια της ερωτήσεις και να εισπράττει  τις απαντήσεις που η ίδια θα ήθελε. Ο δημοσιογράφος που της παίρνει τη συνέντευξη (Μαυρίκιος Μαυρικίου) είναι ένας μουσικός, ένας ωραίος νέος που τολμά να αντλήσει από τα ασυνείδητα κομμάτια του νου, τις κρυφές παραδοχές της. Άλλοτε σαν το νέο του Ρίτσου του Σεληνόφωτος, άλλοτε πάλι σαν μουσικός ερωτολάγνος τρυπώνει στα ερμητικά κλειστά τετράδια των κρυφών της επιθυμιών.

Συζήτηση με το alter ego

Η Βέμποhttps://www.culturenow.gr/sofia-vempo-se-thymamai-tis-tanias-xarokopoy-sto-theatro-xytirio/ τραγουδά σατιρικά, ερωτικά και πολεμικά τραγούδια και γίνεται η εθνική φωνή που εμψυχώνει τους Έλληνες στρατιώτες στο μέτωπο και συγκλονίζει το πανελλήνιο. Δύσκολο εγχείρημα για μια ηθοποιό , όμως η Γεωργία Ζώη που την ενσαρκώνει μας καθηλώνει, μας συγκινεί, μας σαγηνεύει με τη γοητεία και την μουσικά αστείρευτη φωνή της. Καρέ-καρέ παρακολουθούμε  όλα τα πλάνα της προσωπικής και επαγγελματικής της κορύφωσης . Την φτασμένη ντίβα όπου ο χρόνος της έχει αφήσει ρυτίδες σοφίας και  πόνου, γιατί αυτή η απίστευτη επιτυχία φέρνει και την απίστευτη μοναξιά, όταν το κουμπί της οθόνης σβήσει, όταν η αυλαία κλείσει. Έρχεται  μία στιγμή που μένει μόνη της και κοιτά στον καθρέφτη και εκεί συνομιλεί με τον εαυτό της,  με το  κρυφό της φεγγάρι.

Γεωργία Ζώη : η απόλυτη ενσάρκωση

Με την καταπληκτική φωνή της η Γεωργία Ζώη με τόση τρυφερότητα και αισθαντικότητα αποδίδει το δύσβατο της ζωής της Βέμπο, μιας ζωής εν μέσω πολέμου και φτώχειας, μιας ζωής που συντάσσεται με την ιστορία και αντιτάσσεται στην ανελευθερία .  Αλλά και μιας ζωής που στέφεται από την επιτυχία και την αναγνωρισιμότητα.  Η Γεωργία Ζώη  με έναν διάχυτο ερωτισμό αποκαλύπτει τη γυναίκα πίσω από την καλλιτέχνη, πίσω από την  ηθοποιό. Με έναν ασίγαστο έρωτα μέχρι τέλους για τον μοναδικό μεγάλο έρωτα της ζωής της, τον Μίμη Τραϊφόρο αποκαλύπτει τρυφερές στιγμές από την κοινή τους ζωή μέσω της μαιευτικής μεθόδου του κατά φαντασίαν συνομιλητή της .  Χαρακτηριστική είναι η σκηνή όπου η Βέμπο με ενεργή ψυχή στο Πολυτεχνείο παρακολουθεί τα δρώμενα από την οθόνη του μπαλκονιού της συμμετέχοντας ενεργά στη φυγάδευση των φοιτητών. Εκεί εξυμνείται σκηνοθετικά η τόλμη της και η αναλλοίωτη αγάπη της στην πατρίδα.

 Κεντρικός πυλώνας η μνήμη

Ο σκηνοθέτης Μενέλαος Τζαβέλας , βασισμένος στα εξαιρετικά καλογραμμένα κείμενα της Τάνιας Χαροκόπου, δημιουργεί ένα έργο ισάξιο του ονόματος της. Μας παρουσιάζει μία Σοφία Βέμπο-είδωλο, μια ένδοξη Ελληνίδα, αρχοντορεμπέτισσα, δημιουργώντας ένα flashback narration συναρπαστικό. Το σκηνοθετικό τρικ έχει ως πυλώνα τη μνήμη. Μια μνήμη που έχει ως πλοηγό την αγάπη για την πατρίδα, τη μουσική και τον έρωτα. Και όλα αυτά ενσωματώνονται, γίνονται ένα, το ίδιο πρόσωπο πάνω στη σκηνή, και έναν άντρα, γέννημα της φαντασίας, γέννημα της ανάγκης για εξομολόγηση.

Μαυρίκιος Μαυρικίου: στην αιώρα της μελωδίας

Ο Μαυρίκιος Μαυρικίου είναι ένας ηθοποιός πολυτάλαντος, έχει μία μαγευτική φωνή, είναι ένας εξαίρετος μουσικός και συνθέτης. Αλλάζει συνεχώς  όψεις πάνω στη σκηνή (άλλοτε μετατρέπεται στον γιο του ανθυπολοχαγού και άλλοτε μετατρέπεται στον αγαπημένο της σύζυγο, Μίμη Τραϊφόρο). Ο Μαυρίκιος Μαυρικίου παρουσιάζεται ως ο νεαρός δημοσιογράφος ο οποίος της παίρνει συνέντευξη για τη ζωή της και μέσα από αυτό ανασύρει όλα τα σπασμένα κομμάτια της. Ο ηθοποιός κατορθώνει να αποδώσει στα μέγιστα αυτό το διττό ρόλο, δίχως να γίνει αντιληπτό από το κοινό, το όριο μεταξύ αληθινού-φανταστικού. Αυτό είναι και το στοίχημα, αυτή και η δυσκολία, αλλά ο Μαυρίκιος Μαυρικίου την προσπερνά, με την Ποσειδώνια φωνή του που σπάει τις συμπληγάδες της μνήμης.

Το ουμανιστικό μήνυμα του σκηνοθέτη Μενέλαου Τζαβέλα

 Δεν μπορώ να μην σταθώ στα νέα παιδιά (σπουδαστές της σχολής ΙΕΚ Άλφα) που σαν σύγχρονοι φοιτητές μιας νέας Ελλάδας σηκώνουν τη σημαία με περηφάνια και με την ελπίδα να κατασιγάσει ο πόλεμος στην οικουμένη. Το μήνυμα αυτό περνά ουμανιστικά ο Τζαβέλας μέσα από τις ελληνικές μα και ουκρανικές, α-πολιτικοποίητες  σημαίες που γεμίζουν τη σκηνή.

Οι δύο ηθοποιοί (Γεωργία Ζώη , Μαυρίκιος Μαυρικίου) σε πρισματική πολυδιάστατη εμφάνιση μαγεύουν με την εφευρετικότητα του σκηνοθέτη (Μενέλαος Τζαβέλας). Η διπλή  ράμπα είναι ράμπα απογείωσης της ερμηνείας τους καθώς ευρηματικά άλλοτε σκοντάφτουν και άλλοτε απογειώνονται.

Συγχαρητήρια για την όλη παραγωγή . Είναι άκρως συγκινητικό που την υπογραφή της επιμέλειας της παράστασης βάζει ο Βασίλης Τραϊφόροςhttps://www.espressonews.gr/celebrities/298886/vasilis-traiforos-i-sofia-vempo-anike-kai-anikei-mono-stin-ellada/, ο ανιψιός του Μίμη Τραϊφόρου και της Σοφίας Βέμπο, που με ήθος και αγάπη πέφτει επάνω στο πρόσωπο της μοναδικής ερμηνεύτριας, της τραγουδίστριας της νίκης.

Χρύσα Νικολάκη, (M.A) Κριτικός Λογοτεχνίας-Θεάτρου, Συγγραφέας