”ΑΙ ΓΕΝΕΑΙ ΠΑΣΑΙ…ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ” ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΚΜΗΝΗ
Written by Χρύσα Νικολάκη on 31 Μαρτίου, 2022
O Γιώργος Α. Χριστοδούλου με το έργο του “Αι γενεαί πάσαι…Νικηταράς” βουτά στα κατάβαθα της ιδιοσυγκρασίας του Νικηταρά και με την εξαιρετική ερμηνεία του Χρίστου Γεωργίου απεικονίζει την προσωπικότητα του ως ενός γνήσιου Έλληνα. Ο Νικήτας Σταματελόπουλος αν και προδόθηκε , δεν πρόδωσε ποτέ την πατρίδα του. Παρά τα βασανιστήρια που υπέστη κατά τη διάρκεια της φυλάκισης του, παρά την τύφλωση του, παρέμεινε ακέραιος. Του χορηγήθηκε άδεια επαιτείας στο χώρο όπου υπάρχει σήμερα ο ναός της Ευαγγελίστριας Πειραιώς κάθε Παρασκευή, για να μπορέσει να επιβιώσει και αργότερα το 1843, όταν ο βασιλιάς Όθωνας αναγκάστηκε να δώσει Σύνταγμα στην Ελλάδα, του απονεμήθηκε ο βαθμός του υποστρατήγου, μαζί με μία πενιχρή σύνταξη. Με αυτό τον τρόπο ανταμείφθηκε αυτός ο σπουδαίος ήρωας.
ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ
Η σκηνοθετική ματιά του Γιώργου Α. Χριστοδούλου ήταν όμορφη και λιτή, αποτυπώνοντας επάξια το στίγμα της εποχής. Τα σκηνικά της Δήμητρας Καββαδά παρέδωσαν εξαρχής το λαογραφικό στοιχείο στο χώρο. Προεξέχουσα θέση είχε το κυρτοφόρο σπαθί του Νικηταρά όπου ο Τουρκοφάγος διατηρούσε ψηλά στο κέντρο του κονακιού του. Αυτό εξάλλου υπήρξε όλο το βιός του, όλο το καμάρι, αυτό και η σωτηρία του έθνους αλλά και του σπιτικού του. Η κουρελού παίρνει ηρωική διάσταση αφού επάνω της στέκει η Σοφία (Σάρα Τερζή) σαν βωμός θυσίας μιας αλλοτινής Ιφιγένειας. Εκεί, στα ταπεινά της και φωτεινά χρώματα πάλλεται μαινόμενη η τρελό-Σοφιά (κόρη του Νικηταρά)https://www.viva.gr/tickets/mainnavigation/%CE%B5%CE%B9%CF%83%CE%B9%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%85/plays/–%CE%B1%CE%B9-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CF%83%CE%B1%CE%B9—%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%83–ebb9788c-eb80-461f-/, φυλλορροώντας ανάμεσα στις σελίδες του χθες και του σήμερα. Η μόνη νότα χαράς για την λατρεμένη κόρη του Νικηταρά είναι φροντίδα από τον πατέρα της.
Ο ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ : “ENAΣ ΝΙΤΣΕΙΚΟΣ ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΟΣ”
Οι κύριοι λόγοι που η λατρεμένη του κόρη του Νικηταρά οδηγήθηκε στην τρέλα ήταν η υπερηφάνεια που έγινε ντροπή και η εκμηδένιση του προσώπου του από την καθεστηκυία τάξη . Η φαμίλια του καταστράφηκε, η τιμή και η χαρά του κλειδώθηκαν στο αδειανό πιθάρι της προδοσίας. Ο Γιώργος Α. Χριστοδούλου μας παρουσιάζει την ρεαλιστική πλευρά του Νικήτα Σταματελόπουλου, του άξιου ανιψιού του Θόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο Γιώργος Α. Χριστοδούλου πρέπει να είναι περήφανος ως Έλληνας γιατί κατόρθωσε να αποδώσει στο έργο του αλλά και σκηνοθετικά την ηρωική μορφή του Νικηταρά, αλλά και την ανθρώπινη, του πατέρα που υποφέρει , που υποφέρει όχι μόνο για την αποτρελαμένη κόρη του, αλλά και για τα παιδιά της Ελλάδας. Βλέπουμε έναν Νικηταρά υπερήφανο, έναν Νιτσεϊκό Υπεράνθρωπο, που διακατέχεται από το ιερό χρέος απέναντι στους προγόνους αλλά και την ευθύνη απέναντι στους απογόνους. Διακατέχεται από την διακαή επιθυμία για λευτεριά. Μια λευτεριά που του στοιχίζει το φως του.
ΣΑΡΑ ΤΕΡΖΗ-ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Ο Νικηταράς έφυγε ατενίζοντας τον ήλιο με τα μάτια της ψυχής. Με τα ίδια μάτια που προσδοκούν οι ήρωες τη σωτηρία της μάνας Ελλάδας. Μιας Ελλάδας που θωρεί ακόμα φυλακισμένη και λαχταρά να την ενώσει, μίας Ελλάδας φυλακισμένης στις αλυσίδες των ξένων αλλά και του λαού όταν αυτός δεν μονοιάζει. Η προφητική αυτή ματιά που αποδίδει ο συγγραφέας Γιώργος Α. Χριστοδούλου αποτυπώνεται έξοχα στην μοναδική ερμηνεία του Χρίστου Γεωργίου . Όσο για την Σάρα Τερζή ανταπεξέρχεται επάξια στο ρόλο της παρά την απαιτητικότητα του. Η όψη της Σοφίας με το λευκό νυχτικό μας παραπέμπει στις σαλεμένη μορφή πολλών γυναικών του αρχαιοελληνικού δράματος. Τα ξανθά ανάκατα μαλλιά που πέφτουν στο πρόσωπο, τα λεπτά δάχτυλα που τρίβονται μεταξύ τους, το γέλιο-ουρλιαχτό, η παλινδρομική ταλάντωση του σώματος, όλα υπογραμμίζουν την αποκλίνουσα συμπεριφορά της κόρης του Νικηταρά. Το άδειο βλέμμα του Νικηταρά σημείο κατατεθέν της τύφλωσης του είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί και όμως ο Χρίστος Γεωργίου το κατορθώνει. Παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα έναν τυφλό Τειρεσία που προβλέπει το δυσοίωνο του τόπου του και προφητεύει το κακοτράχαλο του μέλλοντος .
ΜΙΑ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΗ LAPIETA
Μπροστά μας περνούν όλα τα σύμβολα της θρησκευτικότητας της Ελλάδας, από τις αρχαιοελληνικές Καρυάτιδες που την περιφρουρούν περνάμε στην Αγία Σοφία και κατόπιν βλέπουμε μπροστά μας έναν Νικηταρά να κρατά στα χέρια του την Σοφία, τη Σταυρωμένη Ελλάδα. Παρακολουθούμε μια άλλη όψη της Lapieta, σε μια διαφορετική πατριωτική μορφή του 1821. Μια Παναγιά που κρατά στα χέρια της τον εσταυρωμένο Χριστό. Ένα Νικηταρά που προσεύχεται στο Θεό να αναστηθεί η Ελλάδα!
Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΑΚΤΙΝΑ
Η Σοφία , σαν τη φωνή της προδομένης Ελλάδας παρατηρεί την ταφή των ηρώων της πατρίδας σε έναν υγρό ανίερο τάφο, παρακολουθεί ένα Νικηταρά Εσταυρωμένο με αίματα στο κεφάλι από τα καρφιά της προδοσίας. Πολύ έξυπνη σύλληψη από τον συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Α. Χριστοδούλου να ψέλνει η Σοφία ή αλλιώς η σκλαβωμένη μας Ελλάδα «Την Υπερμάχω Στρατηγώ τα Νικητήρια» . Ακόμα και η φράση «τα νικητήρια» μας παραπέμπει στη νικητήρια δύναμη της ψυχής του Νικήτα Σταματελόπουλου. Κι εδώ τα θεολογικά στοιχεία γεμίζουν το κείμενο με πυλώνα την προσμονή της Παρασκευής, της παραμονής της Αναστάσεως. Τότε μόνο μας αναφέρει ο συγγραφέας η τετάρτη ακτίνα μπορεί να οδηγήσει στην ενότητα, να επιφέρει την ειρήνη, να οδηγήσει στο σημείο ανάπαυσης. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς θυσία.
ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΙΚΟ ΦΩΣ
Συμπερασματικά ο συγγραφέας Γιώργος Α. Χριστοδούλου περνά στους θεατές το μήνυμα της πίστη του ήρωα του ότι η σωτηρία βρίσκεται μόνο στην ενότητα. Σε μια ενότητα όμως που την φωτίζει η καθαρότητα της ψυχής. Το φως, ο Θεός, το χώμα, οι ρίζες, ο γεννήτορας ήλιος μπορούν να σταλάξουν ΕΛΠΊΔΑ στην καρδιά του Έλληνα. Το ποτισμένο χώμα με το αίμα των ηρώων πρέπει να τιμηθεί για να μην λασπώσει. Το αναστάσιμο φωςhttps://www.kathimerini.gr/culture/304297/fos-ston-kazantzaki-apo-xenoys-meletites/ της αλήθειας μπορεί να αποκαταστήσει τα τραγικά πάθη του παρελθόντος για τις επόμενες γενιές. Ο Νικηταράς υπήρξε αυτό το ολοζώντανο φως στο σκοτάδι. Η παράσταση «Νικηταράς-Αι γενεαί πάσαι» το αποδεικνύει, αφού αποτελεί μια παρακαταθήκη της ιστορίας με ζωντανό πνεύμα και όχι μια στείρα αντιγραφή.
Χρύσα Νικολάκη
Κριτικός/Συγγραφέας/Θεολόγος
Κείμενο-σκηνοθεσία: Γιώργος Α. Χριστοδούλου Μουσική: Ραφαήλ Πυλαρινός Σκηνικά-κουστούμια: Δήμητρα Καββαδά Βοηθός σκηνοθέτη: Σάββας Σουρμελίδης Φωτογραφίες: Μάνος Βλαστός , Αλέξανδρος Τζανακάκης Βίντεο: Αλέξανδρος Τζανακάκης Δημόσιες Σχέσεις-Επικοινωνία: Χριστιάννα Φωτιάδη Πρόγραμμα παράστασης: Μαρλού Ξηνταριανού Παραγωγή: ΗΧΟΔΙΑΣΤΑΣΙΣ . Την κατασκευή σπαθιού του Νικηταρά (ακριβής απομίμηση) επιμελήθηκε ο καλλιτέχνης –τεχνίτης, Νίκος Κορφιάτης στην Λευκάδα.
Ο Νικηταράς στο θέατρο Αλκμήνη.